TRATWY, TRASY LRC, GRY TERENOWE… JAKIE KORZYŚCI DAJĄ WARSZTATY OUTDOOR?

Outdoor adventure education jako metoda budowania zespołu

Jak zintegrować zespół? Co zrobić, żeby panowała dobra atmosfera, a zadania były wykonywane efektywnie?

Jednym ze sposobów budowania zespołu są warsztaty w nurcie outdoor adventure education (OAE) – intensywniejsze i oddziałujące na głębszym poziomie niż zwykła integracja (czyli miłe spędzaniu czasu razem) a nie tak koszto- i czasochłonne jak wieloetapowa praca zespołu z trenerem rozwoju osobistego czy coachem.

1. OAE (outdoor adventure education): Metoda nauki i rozwoju w bliskim kontakcie z naturą, poprzez wykonywanie zadań wymagających rozwiązania problemu przez zespół. Zakłada podejmowanie ryzyka i realne konsekwencje podjętych działań. Jej celem jest wywołanie interakcji między uczestnikami. Po polsku „pedagogika przygody”. (Więcej o nurcie OAE: tutaj#)

Warto więc prześledzić, jakie myśli pojawiają się u uczestnika warsztatów outdoor? Czego uczy się w ich trakcie? Jakie są jego wnioski i refleksje?

Co dzieje się w głowie uczestnika warsztatów outdoor? Analiza wideo-dzienników

Na te pytania spróbowali odpowiedzieć badacze z Uniwersytetu w Birmingham.

Podczas 3 dniowych warsztatów pracy zespołowej 40 uczestników podzielonych na 6-8 osobowe zespoły brało udział w aktywnościach outdoor takich jak LRC, czyli trening na linowej trasie teambuildingowej (więcej o metodzie LRC: w tym wpisie), budowanie tratwy i pływanie nią po morzu i krótsze ćwiczenia w terenie polegające np. na odnalezieniu wskazanego przedmiotu pomimo zawiązanych oczu. Program wyjazdu przewidywał też czas na luźną wieczorną integrację.

Żeby na bieżąco zbierać przemyślenia i wrażenia, w trakcie całego wyjazdu otwarty był namiot z kamerą do prowadzenia wideo-dziennika. Uczestnicy odpowiadali na pytania takie jak: –Z czym zaczynasz? Czego masz nadzieję nauczyć się podczas warsztatów? Czy jest coś, czego się obawiasz? -Opowiedz nam o swoim dzisiejszym dniu. Które doświadczenia były dla ciebie jak do tej pory najważniejsze? –Czego nauczyłeś się na swój temat?

Co myślą uczestnicy outdoorowych warsztatów? Jak z czasem zmienia się ich nastawienie?

Spodziewam się…
Startowe nastawienie i poziom motywacji bywają różne. Część uczestników mówi, że bierze udział w warsztatach bo musi i powątpiewa w istotność pracy zespołowej („-Nie sądzę, żebyśmy mieli się tu dużo nauczyć„), część deklaruje, że rozwój umiejętności pracy w grupie rzeczywiście jest dla nich ważny, jeszcze inni mają przede wszystkim nadzieję na udaną wieczorną integrację… Niektórzy słyszeli już pozytywne opinie o outdoorowych ćwiczeniach i cieszą się z udziału, a inni obawiają się o swoje bezpieczeństwo albo słabą kondycję. Pojawiają się też obawy o to, jak ułożą się relacje z innymi uczestnikami. Na nagraniu słyszymy „Martwię się głównie o to, czy dogadam się z kolegami z zespołu. Jeśli nie, to będzie trudny czas”.
Kluczowe doświadczenia to…
W miarę trwania kursu uczestnicy opisują różne wydarzenia jako szczególnie dla nich znaczące. Jako ważne oceniają zwłaszcza:
• Udział we wciągających, atrakcyjnych aktywnościach
• Trudności fizyczne i intelektualne stanowiące wyzwanie
• Odczuwanie frustracji, a czasem ponoszenie porażek, doświadczanie własnej słabości
• Nowość i podejmowanie ryzyka
• Doświadczanie na bieżąco konsekwencji własnych działań
• Czas wolny i dzielenie się wrażeniami

Co pomaga w pokonaniu trudności?
Na poziomie zespołu:
• Efektywna kooperacja („-Inne osoby z mojego zespołu dobrze się na tym znały, dużo się od nich nauczyłem”)
• Przejmowanie funkcji przywódczych („-Budowałem tratwy już wcześniej, dlatego zaproponowałem jak to zrobić i sposób zadziałał bardzo dobrze”)
• Dobra komunikacja („-Każdy wypowiadał się po kolei, w ten sposób zbieraliśmy pomysły na pokonanie kolejnych przeszkód”)
• Podział pracy według predyspozycji („-Do przeniesienia wody wybraliśmy osoby o najlepszym zmyśle równowagi”)
• Zaufanie („-Kiedy masz zawiązane oczy, musisz zaufać drugiej osobie, żeby wspiąć się po ściance”)
• Humor („-Dawka humoru zdecydowanie pomogła mi przetrwać niektóre momenty”)
• Wsparcie instruktorów („-Trenerzy traktowali nas bardzo po przyjacielsku, byli pomocni i naprawdę mają duży wgląd w to, co robimy. Potrafią powiedzieć, gdzie leżą słabości i mocne strony zespołu”.)

Z perspektywy pojedynczego uczestnika:
• Wykorzystanie posiadanej wiedzy z innych kontekstów (np. wiedza o węzłach z kursu żeglarskiego)
• Panowanie nad emocjami
• Improwizacja
• Zdolność do refleksji i wyciągania wniosków oraz dobre planowanie

Z jakimi wrażeniami kończysz?
Wrażenia okazały się pozytywne („-To było świetne doświadczenie, które na zawsze zapamietam”), wielu uczestników mówi o outdoorowych warsztatach jako o znaczącym dla siebie przeżyciu, ważnych wspomnieniach, opowiada o swoim poczuciu sukcesu („-Próbowaliśmy i w końcu daliśmy radę, udało się. Osiągnąć to, to było naprawdę coś!”), dużym zaskoczeniu na plus w porównaniu do oczekiwań („-Nie spodziewałem się niczego specjalnego ale… podobało mi się, to był naprawdę dobry czas”). Pojawiają się też uwagi wybiegające już w przyszłość, na temat jakości późniejszej wspólnej pracy.

Czego uczą się uczestnicy outdoorowych warsztatów?

Refleksje dotyczą zarówno działania zespołowego, ważnych umiejętności pozwalających na skuteczne działanie i osiąganie sukcesu, jak i indywidualnych odkryć na własny temat, swojej odporności, silnych i słabych stron.

• Odkrycia i wnioski dotyczące zespołu:
  Uczestnicy mówią przede wszystkim o tym, że nauczyli się cenić pracę zespołową
  , poprawili swoje relacje z innymi i skuteczniej pracują mimo różnic (kurs odbywał się w Wielkiej Brytanii i brały w nim udział osoby z różnych kultur).
  Zestaw umiejętności ważnych w zespole, które uważają, że rozwinęli podczas warsztatów to: efektywna komunikacja i słuchanie siebie nawzajem; umiejętności przywódcze; dbanie o wysokie morale zespołu przez motywowanie siebie nawzajem, wzajemne zaufanie i zdolność do poświęceń na rzecz drużyny; wykorzystanie ról zespołowych do optymalnego podziału zadań; kooperacja i zdolność do kompromisu.
• Odkrycia i wnioski dotyczące mnie samego: Uczestnicy mówią też, że warsztaty rozwinęły ich jako jednostkę, podkreślając przede wszystkim naukę psychicznej odporności, efektywnego zarządzania zadaniami, większą świadomość siebie, swoich zalet i swoich słabości a także większą motywację do pracy nad kondycją.

Autor: Zosia Augustyniak

Źródła i artykuły:

Dokładny raport z opisywanego badania: Cooley S, Holland M, Cumming J, Novakovic E, Burns V. Introducing the use of a semi-structured video diary room to investigate students’ learning experiences during an outdoor adventure education groupwork skills course. Higher Education. January 2014;67(1):105-121.

Czym jest nurt outdoor adventure education: http://www.humankinetics.com/excerpts/excerpts/what-is-outdoor-adventure-education